Dat is het eerste dat ik dacht, toen ik een tuin met wat versieringen in het kader van Halloween zag. Toen ik deze twee tuinen zag was ik helemaal verrast en geschokt. Ik heb mij altijd verbaasd dat Halloween voet aan de grond in Nederland heeft gekregen. Het is totaal geen Nederlands feest, we hebben er niks mee en het is pure commercie. Dat is ook wel duidelijk om te zien. Alles is gemaakt van plastic of ander wegwerpmateriaal. Volgend jaar weer nieuwe producten.
Halloween komt oorspronkelijk uit Engeland. Als ik het goed begrijp is het in de Keltische cultuur een combinatie het vieren van het einde van de oogst en de jacht, inleiding in de donkerste tijd van het jaar en het begin van het nieuwe jaar. Wat veelal gebeurde is dat de Christenen een bestaande feestdag koppelden aan een nieuw Christelijk gedenkmoment. De datum 31 oktober is in de kerk de avond voor Allerheiligen: All-Hallows-Even. Vroeger was er in de kerk veel aandacht voor Allerheiligen, dat is nu minder. De traditionele aandacht die er bij dit feest voor kinderen was, heeft ervoor gezorgd dat het is blijven bestaan in Amerika en daar opgepikt is door de commercie. En dan duurt het niet lang meer of het waait over naar Nederland. De huidige symbolen hebben veelal te maken met het wegjagen van geesten net als vuurwerk bij Oud en Nieuw.
Ik bedacht dat er de laatste jaren toch ook wel meer aandacht is voor Allerheiligen en voor Allerzielen dat erop volgt. Aandacht geven aan de dierbaren die zijn overleden. Soms schuiven we wat met de datum, vaak is het gekoppeld aan het einde van het kerkelijk jaar. We zoeken in de kerk naar een nieuwe invulling van dit moment. Nieuwe rituelen, waarbij we stil staan bij de gestorvenen van het afgelopen jaar. Het rouwen, het verdriet mogen hebben is belangrijk. Ook weten dat je verdriet niet alleen hoeft te dragen, maar dat er iemand is die troost biedt. Buiten de kerk zien we televisieprogramma’s waarin wordt gevraagd: “Voor wie steek jij dit jaar een kaarsje aan?” Ook een programma als “Ik mis je”, geeft ruimte aan de pijn, die er is na het overlijden van een dierbare. Het doet ook pijn als het niet een dierbare is, maar als het onschuldige burgers zijn, die worden gedood in oorlogen, door onderdrukkers. Hoeveel leed kunnen we als mens aan? Belangrijk is: ruimte om te rouwen, een nieuwe weg in je leven te zoeken. Een pad dat jij alleen kan vinden, het is jouw weg. Daar staat geen vaste tijd voor, geen routebeschrijving. Als omstanders kan je alleen maar volgen en luisteren.
Aandacht voor Allerheiligen (in de breedste zin van het woord, niet alleen de heiligen, die de RK kerk heeft vastgesteld, maar de mensen die hun leven, hun tijd geven of hebben gegeven om er te zijn voor de ander) en Allerzielen mag voor mij wel terugkomen in de kerk, maar liefst zonder de poespas van Halloween.
De dag na het spotten van de ‘Halloweentuinen’, las iemand bij een overleg het volgende gebed voor:
Allerzielen, voor onze lieve doden
en om troost voor hen die achterbleven
God van het leven,
wij geloven dat u
Jezus, als eerste van hen die gestorven zijn
uit de dood hebt opgewekt.
Wij roepen in herinnering
onze lieve doden
en noemen hen bij hun namen….
Wij geloven dat zij bij u
een thuis gevonden hebben
want u laat niet toe
dat ooit een mens verloren gaat.
Troost ons
die door de dood van deze geliefden
ontredderd achterbleven,
dat wij allen, levenden en doden,
bij u geborgen zijn
voor tijd en eeuwigheid.
Amen.
Gebed uit het gebedenboekje voor alledag : Als de stilte mij opbreekt, van Joris Vercammen en Dick Schoon, Uitgave: St. Oud-Katholieke Uitgeverij Pascal, 2019.